Arthur GOLDENDit is een roman die direct aansluit bij het levensverhaal van Mineko Iwasaki. Bij de dankbetuigingen staat Mineko Iwasaki dan ook centraal.
"Although the character of Sayuri and her story are completely invented, the historical facts of a geisha’s day-to-day life in the 1930s and 1940s are not. In the course of my extensive research I am indebted to one individual above all others. Mineko Iwasaki, one of Gion’s top geisha in the 1960s and 1970s, opened her Kyoto home to me during May 1992, and corrected my every misconception about the life of a geisha--even though everyone I knew who had lived in Kyoto, or who lived there still, told me never to expect such candor."(8)
De negenjarige Chiyo Sakamoto is de dochter van een visser in het armoeige dorp Yoroido aan de Zee. Ze heeft dezelfde watergrijze ogen als haar moeder, heel apart voor een Japans meisje. Haar oudere zus heet Satsu. Haar moeder wordt ziek en overlijdt later aan kanker. Haar vader kan niet voor zijn twee dochters zorgen en verkoopt ze aan de tamelijk welgestelde viskoopman Tanaka Ichiro die speciale belangstelling heeft voor Chiyo, omdat ze erg aantrekkelijk is en ook nog eens intelligent en gevat. Hij weet dat hij haar voor goed geld kan doorverkopen aan een okiya, een geishahuis. Hij suggereert dat hij de meisjes gaat adopteren.
De twee meisjes gaan voor een nacht mee met Tanaka Ichiro naar Senzuru. In zijn huis worden ze uitgebreid gekeurd door een oudere vrouw: zijn ze gezond, zijn ze nog maagd, zijn ze aantrekkelijk? Dat valt positief uit, vooral voor Chiyo. Ze gaan naar het huis van de koopman. Chiyo speelt met diens dochter Kuniko.
Een paar weken later gaan ze weer met de koopman mee, maar deze keer brengt hij de twee zusjes naar het station en levert ze af aan een man met de naam Bekku. De meisjes zijn bang van hem. Bekku neemt hen met de trein mee naar Kyoto waar hij de twee meisjes aflevert op twee verschillende adressen, Chiyo in een geishahuis en Satsu in een bordeel. Chiyo is geschokt dat ze op die manier gescheiden wordt van haar zus Satsu.
Bij de Nitta-okiya gekomen ziet ze voor de eerste keer geisha Hatsumomo in volle glorie. Ze maakt kennis met Auntie, met 'Pompoen' — een meisje van ongeveer haar leeftijd — en daarna met de Moeder van de okiya, een lelijke vrouw die alleen geïnteresseerd is in geld. Er is ook een Oma die iedereen het leven zuur maakt. En Hatsumomo is ontzettend vervelend en pest Shiyo.
Na een maand begint Shiyo aan haar opleiding tot geisha. Ze mag nu ook zien hoe Hatsumomo zich opmaakt en hoe ze zich kleedt in een kimono. Ze is onder de indruk. Meer over Hatsumomo, haar vriendjes, de pesterij met Mameha's dure kimono, enz.
Chiyo wil haar zus Satsu vinden. Ze slaagt erin haar te vinden. Ze willen samen ontsnappen. Maar door machinaties van Hashimomo wordt de okiya een tijdlang gesloten 's nachts en kan ze niet weg via de voordeur. Ze vertrekt via het dak en andere daken, valt, breekt een arm, en is weer terug bij af. Bovendien is haar straf dat ze niet meer opgeleid wordt tot geisha en gewoon een dienstmeid moet blijven. Een half jaar later krijgt ze via een brief ook nog eens te horen dat haar moeder en haar vader allebei zijn overleden en dat haar zus er na dat ze wegliep vandoor is gegaan met een jeugdvriend.
Ze leeft dan een triest en eenzaam leven totdat er een jaar later in de lente iets gebeurt. Dat wordt heel mooi beschreven in het boek:
"Then in early spring, a full year after the terrible news about my family, something happened. It was the following April, when the cherry trees were in blossom once again; it may even have been a year to the day since Mr. Tanaka’s letter. I was almost twelve by then and was beginning to look a bit womanly, even though Pumpkin still looked very much like a little girl. I’d grown nearly as tall as I would ever grow. My body would remain thin and knobby like a twig for a year or two more, but my face had already given up its childish softness and was now sharp around the chin and cheekbones, and had broadened in such a way as to give a true almond shape to my eyes. In the past, men had taken no more notice of me on the streets than if I had been a pigeon; now they were watching me when I passed them. I found it strange to be the object of attention after being ignored for so long."(208)
"Everything looked just as it always did, I’m sure; but my feelings were strangely different. I felt as though I were looking at a world that was somehow changed from the one I’d seen the night before—peering out, almost, through the very window that had opened in my dream."(209)
"...and now I understood the thing that had puzzled me all morning. The stale air had washed away. The past was gone. My mother and father were dead and I could do nothing to change it. But I suppose that for the past year I’d been dead in a way too. And my sister . . . yes, she was gone; but I wasn’t gone. I’m not sure this will make sense to you, but I felt as though I’d turned around to look in a different direction, so that I no longer faced backward toward the past, but forward toward the future. And now the question confronting me was this: What would that future be?"(211)
En die dag ontmoet ze de 'chairman', Voorzitter Iwamura van een bedrijf.
"I was thanking him for... well, for something I’m not sure I can explain even now. For showing me that something besides cruelty could be found in the world, I suppose."(225)
"In that brief encounter with the Chairman, I had changed from a lost girl facing a lifetime of emptiness to a girl with purpose in her life. Perhaps it seems odd that a casual meeting on the street could have brought about such change. But sometimes life is like that, isn’t it? And I really do think if you’d been there to see what I saw, and feel what I felt, the same might have happened to you."(225)
Ze begrijpt nu dat ze als geisha zo iemand weer terug zou kunnen zien en heeft ineens een doel voor de toekomst.
Maanden later. Oma gaat dood, heel de geishawijk Gion komt zijn medeleven betuigen. Waaronder Mameha, de Moeder van een andere okiya. Ze bekijkt de 12-jaar oude Chiyo en ziet duidelijk iets in haar. Ze regelt stiekem een eerste kennismaking met haar. Een paar weken later komt Mameha met Chiyo's Moeder praten. Dat wordt een soort van weddenschap waarvan Moeder denkt dat Mameha die gaat verliezen: dat Chiyo haar schulden zal hebben afbetaald voor haar 20ste als ze als imōto (jongere zus) van Memeha geisha wordt. Hashimomo doet alles om Chiyo dwars te zitten, zodat Mameha de weddenschap zal verliezen. Maar Mameha is niet gek en bijzonder succesvol en rijk: ze heeft bijvoorbeeld een danna, een rijke supporter.
"A true geisha will never soil her reputation by making herself available to men on a nightly basis. I won’t pretend a geisha never gives in casually to a man she finds attractive. But whether she does or not is her private affair. Geisha have passions like everyone else, and they make the same mistakes. A geisha who takes such a risk can only hope she isn’t found out. Her reputation is certainly at stake; but more important, so is her standing with her danna, if she has one. What’s more, she invites the wrath of the woman who runs her okiya. A geisha determined to follow her passions might take this risk; but she certainly won’t do it for spending money she might just as easily earn in some legitimate way.
So you see, a geisha of the first or second tier in Gion can’t be bought for a single night, not by anyone. But if the right sort of man is interested in something else—not a night together, but a much longer time—and if he’s willing to offer suitable terms, well, in that case a geisha will be happy to accept such an arrangement. Parties and so on are all very nice; but the real money in Gion comes from having a danna, and a geisha without one—such as Hatsumomo—is like a stray cat on the street without a master to feed it."(293)
"But if the weeks of negotiations come to a successful conclusion, the geisha and her new danna conduct a ceremony just like when two geisha become sisters. In most cases this bond will probably last six months or so, perhaps longer—because of course, men tire so quickly of the same thing. The terms of the arrangement will probably oblige the danna to pay off a portion of the geisha’s debts and cover many of her living expenses every month—such as the cost of her makeup and perhaps a portion of her lesson fees, and maybe her medical expenses as well. Things of that sort. Despite all these extravagant expenses, he’ll still continue to pay her usual hourly fee whenever he spends time with her, just as her other customers do. But he’s also entitled to certain “privileges.”"(295)
Als Chiyo veertien is wordt ze officieel leerling-geisha en *imōto* van Mameha. Haar naam wordt Sayuri en als zodanig wordt ze overal geïntroduceerd. Maar Hatsumomo doet alles om haar in een kwaad daglicht te stellen. Mameha moet het dus anders aanpakken en neemt haar mee naar afspraken waarop Hatsumomo geen invloed heeft. Zoals haar *danna* de Baron (Baron Matsunaga Tsuneyoshi) en de president van een bedrijf: Nobo die van sumo houdt. Als ze bij een sumowedstrijd arriveren ziet Sayuri Mr. Nobo, maar ook iemand anders, namelijk Voorzitter Ken Iwamura.
"I’m certain you’ve heard of the famous Iwamura Ken, founder of Iwamura Electric. And probably you’ve heard of Nobu Toshikazu as well. Certainly no business partnership in Japan was ever more famous than theirs. They were like a tree and its roots, or like a shrine and the gate that stands before it. Even as a fourteen-year-old girl I’d heard of them."(393)
Mameha kijgt een idee om Matsumomo er onder te krijgen. Sayuri moet daartoe twee belangrijke mannen winnen: Nobu en ene Dr. Crab. Die moeten tegen elkaar gaan opbieden voor haar mizuage, haar ontmaagding. Dat wordt een recordbedrag. Zoveel zelfs dat de Moeder van haar okiya haar officieel adopteert in plaats van Pumpkin of Hashimomo. Ze wordt dus Sayuri Nitta. Uiteraard is dat tegen het zere been van Hashimomo. Verder wordt Sayuri erg populair door belangrijke dansrollen in de jaarlijkse productie van Dansen van de Oude Hoofdstad, tot jaloezie van Hashimomo.
"After two more years of parties and outings—all the while continuing with my studies and participating in dance performances whenever I could—I made the shift from being an apprentice to being a geisha. This was in the summer of 1938, when I was eighteen years old. We call this change “turning the collar,” because an apprentice wears a red collar while a geisha wears a white one. Though if you were to see an apprentice and a geisha side by side, their collars would be the last thing you’d notice. The apprentice, with her elaborate, long-sleeved kimono and dangling obi, would probably make you think of a Japanese doll, whereas the geisha would look simpler, perhaps, but also more womanly."(575)
"I’m sure there are a great many things I don’t know about these young women in their splendid dresses, but I often have the feeling that without their wealthy husbands or boyfriends, many of them would be struggling to get by and might not have the same proud opinions of themselves. And of course the same thing is true for a first-class geisha. It is all very well for a geisha to go from party to party and be popular with a great many men; but a geisha who wishes to become a star is completely dependent on having a danna."(577)
Die danna wordt niet Nobu die dat graag wilde, maar door Sayuri afgewezen wordt. Mameha zorgt voor iemand — de generaal — die het niet onmogelijk maakt om te blijven dromen over de Voorzitter.
De Generaal is op zich een goede danna, maar Akira Yasuda wordt haar echte minnaar, intimiteit samen met hartstocht, tegen alle regels in. Nobu laat zich niet meer zien, dus ziet ze de Voorzitter ook zelden meer. En Hashimomo wordt de okiya uitgegooid door Moeder nadat ze zich ernstig misdragen had met klanten.
En dan worden de gevolgen van WOII voelbaar, moet iedereen op rantsoen en zo meer. De bescherming van de Nitta-okiya door Generaal Tottori valt weg, omdat hij gearresteerd wordt. De geisha-districten werd gesloten, iedereen moest werken in de fabrieken. Nobu helpt haar uit de brand en zorgt voor een veilige plek bij een kimonomaker op het platteland. De Japanners verliezen de oorlog, de Amerikaanse soldaten overspoelen het land.
"Weren’t these the very American soldiers we’d been taught to hate, who had bombed our cities with such horrifying weapons? Now they rode through our neighborhood, throwing pieces of candy to the children."(694)
Na een paar jaar verschijnt Nobu en vraagt haar hem te helpen om iets gedaan te krijgen van Amerikanen voor zijn fabriek.
"Even while living with the Arashino family, I’d heard stories about American soldiers and their noisy parties. Still I was shocked when I stepped into the entryway of a teahouse later that afternoon and found—instead of the usual row of men’s shoes at the base of the step—a confusion of army boots, each of which looked as big to me as Mother’s little dog Taku had been. Inside the front entrance hall, the first thing I saw was an American man in his underwear ..."(712)
"“Nothing happened between you. Pumpkin fell short and you succeeded. Anyway, she’s doing very well these days. I hear the Americans can’t get enough of her. She’s crude, you know, in just the right sort of way for them.”"(728)
Allemaal verwijzingen naar de grofheid van de Amerikaanse soldaten. Niets van de subtiliteiten van de Japanner.
Nobu wil dus Sayuri en andere geisha bij zijn contacten met de plaatsvervangende Minister van Financiën Noritaka Sato. Ze vraagt Mameha en Pumpkin mee. De Voorzitter is er ook. Het doel is de man te overreden om de fabriek van de Voorzitter en Nobu te steunen tegen de Amerikaanse plannen om ze te onteigenen vanwege deelname aan de oorlog. Als Sato haar danna wil worden ontstaat er een probleem, want Nobu wil dat niet en is jaloers: hij wil dat zelf zijn. Als de kansen voor zijn bedrijf keren kan dat ook.
Ze regelt dat Sato met haar mee gaat en dat ze seks met hem heeft, terwijl Pumpkin Nobu geacht werd mee te nemen om haar te betrappen. Alleen neemt Pumpkin wraak voor vroeger en neemt ze de Voorzitter mee.
Nobu krijgt hiervan te horen en trekt de conclusie dat hij niets meer met Sayuri te maken wil hebben. Op een avond vertelt de Voorzitter haar dat en dat hij nu vrij is om zelf van haar te houden. Voorheen kon dat niet uit respect voor zijn vriend Nobu. De voorzitter wordt haar danna. En ze leefden nog lang en gelukkig.
Dit prachtige boek is in 2005 op indrukwekkende wijze verfilmd onder dezelfde titel Memoirs of a geisha. De film volgt het verhaal in het boek zoals hierboven weergegeven. Sayuri wordt in de film gespeeld door de geweldige Chinese actrice Ziyi Zhang. Zelfs de muziek van de film is beroemd geworden: die werd gecomponeerd door John Williams.